İşçi Sınıfı Sanatı

Zanaat Loncalarından Sanayi İşçisi Sendikalarına Geçiş Sürecinde, İşçi Sınıfı Pankartları

 

 

Tutill, George;  Birleşirsek Ayakta Kalabiliriz, Bölünürsek Düşeriz! 

 

Büyük Britanya ve İrlanda Rıhtım, İskele, Nehir Kıyısı ve Genel İşçi Sendikası, Liman İşçileri Sendikası İhracat Şubesi bayrağı, 1890’lar.

Bu sendika, Büyük Liman Grevi’nden sonra 1889’da kuruldu. Bu pankart tasarımı ve kullandığı sloganlar, 1880’lerde ortaya çıkan yeni sendikaların militanlığını yansıtıyor. Pankartın bu tarafında Herkül’ün bir yılanla güreşi temelde ‘Yoksulluk ve Sömürü’ye karşı ‘kutsal savaş’ açtığı anlamı taşıyor. Kelimeler, Liman İşçileri’nin 1889’daki başarılı grevinden sonra tasarlanmıştır. Tasarım, Walter Crane’in 1892’de yayınlanan ‘Herkül ve Denizin Yaşlı Adamı’ çiziminden yararlanılmıştır. Pankart yapımcıları George Tutill, tasarımlarında sık sık Walter Crane’in görsellerini ilham kaynağı olarak kullanmışlardır.

  Ulusal Demiryolu İşçileri Sendikası Smithfield Şubesi Afişi  (1925)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Bu pankartta Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından yazılan ‘Komünist Manifesto’dan alınan ‘Dünya İşçileri Birleşin, zincirlerinizden başka kaybedeceğiniz bir şey yok, kazanacağınız bir dünya var’  sloganı yer  yer alıyor.

 

Ulusal Demiryolu İşçileri Sendikası Smithfield Şubesi Afişi
Ulusal İnşaat İşçileri ve İnşaat İşçileri Derneği Afişi- 1921

 

Liman İşçileri Birliği bayrağı- 1890’lar

1889 Büyük Liman Grevi’nin başarısının ardından gelen Yeni Sendikacılıktaki ‘büyük patlama’ sırasında kurulan birçok sendikadan biriydi. 1952’de Liman İşçileri Birliği, Birleşik İnşaat İşçileri Sendikası ile birleşti. Bu bayrak, 1827’de Londra’da kurulan pankart yapımcıları George Tutill tarafından yapıldı.

Ulusal İnşaat İşçileri ve İnşaat İşçileri Derneği Afişi                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Bu bayrak, 1827’de Londra’da kurulan pankart yapımcıları George Tutill tarafından yapıldı.

George Tutill ( 16 Nisan 1817—17 Şubat 1887 )

İşçi sınıfının eylemliklerinin arttığı, sendikal faaliyetlerin hız kazandığı dönemde G. Tutill sendikalar ve işçi dernekleri için flamalar, pankartlar hazırlamaya başladı. Üretiminin büyük çoğunluğunu işçi sınıfının sendikaları ve mücadeleleri sırasında kullandıkları pankartlar, bayraklar, flamalar oluşturuyordu.

Tutill, işçi sendikası pankartları tasarımında Walter Crane’den etkilendi. Crane, gravürcü, tekstil ve duvar kağıdı tasarımcısı, çocuk kitabı illustratörü, Sanat İşçileri Loncasının kurucularından ve sosyalist William Morris’in hayranı ve Sosyalist Liga üyesiydi. Sosyalist Liga Manifestosunun ve İngiltere’deki ilk 1 Mayıs’ların gravür-afişlerini yapmış, Amerika’daki Haymarket katliam-provokasyonu karşı idam edilen işçi önderlerini savunduğu için baskılarla karşılaşmıştı. Crane’in sosyalizm, işçi ve 1 Mayıs gravürleri, zanaat işçileri hareketinin önderi ve Marx’ın Kapital’inin yalnızca 1. cildini okuyarak bir tür zanaat sosyalizmi anlayışıyla birleştirmeye çalışan William Morris’in etkilerini taşır. Tutill’in tasarımları ise Walter Crane’in zanaat gravürlerinden kitlesel sanayi işçiliğine doğru bir geçişi yansıtır. İngiltere’de zanaat tarzı lonca-dernekler karşısında kitlesel sanayi işçileri sendikaları hakim hale gelirken, işçi sınıfı simgelerinin de zanaat-gravür tarzından büyük modern sanayi tarzına doğru geçişi tipiktir.

Ancak bu geçiş sürecinde, işçi sınıfı mücadelesi içinde pankartların, basılı yayının önemi arttıkça seri pankart üretimine başlayan Tutill’in de pankart yapım tarzının özel mülkiyetçi patentini alarak zenginleşen bir pankart atelyesi patronu haline gelmesi ironiktir.

Ölümünden sonra da “Tutill Atölyesi” olarak pankart ve flama üretimleri işçi sınıfı içinde kullanılmaya devam etmiştir.

 

Pankart, afiş, flama tasarımlarında ise “sendikal yazı tipi” dediğimiz “union font” tarzını sürdürmüştür. Güncel olarak da afiş, pankart, flama tasarımları, Dünya’nın her yerinden özgün çalışmalarla işçi sınıfı ve devrimci mücadele içinde önemli bir yer tutuyor.

 

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *